Europees politiek model faalt
Europees politiek model faalt
Is het jou ook opgevallen dat het begrotingstekort en de staatsschuld in verschillende Europese landen groot is? Niet enkel bij ons, maar 12 van de 27 lidstaten halen de norm niet. Op de eerste plaats prijkt Griekenland, gevolgd door Italië, Frankrijk en België op de 4de plaats.
De politieke overheden trachten dit op te lossen door onder andere de pensioenleeftijd te verhogen, te bezuinigen in de zorgsector en diverse soorten taksen…
Maatregelen die jouw welvaart en vrijheid meer en meer ondermijnen.
Wat geschiedenis als achtergrond
Door de eeuwen heen werden de burgers gedomineerd in totalitaire systemen, met een koning en adel aan het hoofd. Na de Franse revolutie nam het volk de macht over, maar al gauw namen rijken de touwtjes opnieuw in handen (cijnskiesrecht).
Toch zou het nog even duren voordat alle burgers meer vrijheid en rechten kregen. Na een bewogen periode tijdens de industriële revolutie kwam het stemrecht.
In 1893 het algemeen meervoudig mannenstemrecht en de invoering van de stemplicht.
In 1948 werd het algemeen enkelvoudige stemrecht ingevoerd voor alle Belgische burgers vanaf 21 jaar. Vanaf die datum mochten vrouwen zich ook verkiesbaar stellen.
In 1981 werd de leeftijd verlaagd tot 18 jaar.
Sputterend kiesstelsel
België kent een systeem waarbij het percentage behaalde zetels bij goede benadering evenredig is met het percentage behaalde stemmen.
Een partij die 20% van de stemmen haalt, heeft in een systeem met pure evenredige vertegenwoordiging dus recht op een evenredig aandeel van 20% van de zetels.
Naarmate dat de maatschappij veranderde en de meningen, opinies en ideeën meer diversifieerden, nam het aantal partijen toe. De aanvankelijke traditionele partijen PVV (nu Open VLD), CVP (nu CD&V), SP (Vooruit)… kregen door omstandigheden concurrentie van andere partijen.
Door de Vlaamse zaak ontstond de VU (nu N-Va), door de migratie Vlaams Blok (VB), door het klimaat Agalev (nu Groen), PVDA…
De versnippering heeft er gradueel toe geleid dat het onmogelijk is om een regering te vormen met slechts enkele partijen. Regeringen worden na een moeizaam traject in consensus gevormd en het minste (maatschappelijke) probleem kan een politieke crisis uitlokken en uiteindelijk de val van de regering veroorzaken.
Intussen krijgen we een beleid dat bijna ongewijzigd is; grote belangrijke hervormingen komen er zelden door, er wordt met "cadeaus" worden gestrooid om de bevolking te paaien, voor alles en nog wat wil men een wetgevend kader/administratieve procedures en regels…
Met als gevolg: inperking van de persoonlijke vrijheid en eigendomsbeschikking (GDPR-regels, EPC-normen, rookverbod op terrassen horeca, witte kassa, renovatieplicht, ontharding…), opgelegde solidariteitsbijdragen (bv. bijzondere bijdrage sociale zekerheid, asbestfonds, stijging zorgpremie…) én nog meer taksen.
Maar hoe werkt onze staat nu en waardoor ontstaan de schulden?
Er zijn hier verschillende oorzaken en in de eerste plaats is de federalisering een grote boosdoener. We hebben 1 federale regering en 5 deelregeringen.
Log groot overheidsapparaat
Ons complexe land is opgedeeld in verschillende gewesten en gemeenschappen. Hierdoor zijn er verschillende parlementen en regeringen die allemaal een aantal politici, kabinetten, medewerkers… tellen. In België zijn er ongeveer 460 parlementsleden. Dan hebben we de provincies en steden/gemeenten nog niet meegeteld.
Elke politicus heeft een persoonlijke medewerker, de partijen hebben fractiemedewerkers, de ministers hebben kabinetsmedewerkers, en dan hebben we nog het personeel van de quaestuur (medewerkers van de parlementen).
We spreken hier niet eens over de ambtenaren van de diverse ministeries, de verkozenen in de provincieraden, de gemeenteraadsleden en alle andere openbare diensten.
Nog een vaststelling is dat gedurende decennia te veel ambtenaren aan het werk werden gesteld door de diverse overheden; dit in het kader van tewerkstellingsmaatregelen (gesco's of beter gekend als gesubsidieerde contractuelen), activa-plan,… en, uiteraard, aanwerving van 'vriendjes'.
Financiering en subsidies
De federale overheid int het merendeel van de belastingen (bedrijfsvoorheffing, personenbelastingen, BTW…). De totale pot dient om de deelstaten te financieren, leningen af te betalen en subsidies uit te keren.
De financiering van de deelstaten is echter niet evenredig met het bevolkingsaantal. Door de jaren heen werden er mechanismen uitgedokterd om de politici in bepaalde gemeenschappen/gewesten tevreden te houden.
De geopolitieke toestand dwingt de landen er ook toe om geld te 'geven' aan diverse doelen: ontwikkelingshulp, migratie, klimaat…
Particratie en partijgebonden instellingen
Het Belgisch systeem is, door de voormalige politici, dermate wettelijk gestructureerd zodat de weddes, vergoedingen en andere voordelen van verkozenen goed zijn voorzien.
Per stem krijgt elke partij een dotatie uit de federale kas. Hoe groter de partij, hoe rijker. In totaal 163 miljoen euro voor 2025 (en dit na een lichte verlaging van het percentage).
De senaat wordt (eindelijk) afgeschaft, maar de partijdotatie voor de senaat (45 miljoen euro per jaar) valt niet weg. Enkel de wedde van de gecoöpteerde senatoren valt weg (ongeveer 1,2 miljoen euro).
Vergeten we ook niet te vermelden: de pensioenvoordelen van de verkozenen, de uittredingsvergoedingen, de woonvergoeding…
Ziekenfondsen en vakbonden
Hoewel de bijdragen aan de sociale zekerheid federaal worden geïnd, worden de diverse terugbetalingen van medische kosten, van 'dopgeld' en andere door tussenkomst van ziekenfondsen en vakbonden geregeld.
Voor deze tussenkomst krijgen deze instanties ook subsidies. Begrijpe wie begrijpen kan, want de financiële middelen worden via de FOD Sociale Zekerheid gestort aan de mutualiteiten en vakbonden, die op hun beurt de burger uitbetalen.
Het behoeft geen uitleg dat een deel van uw belastinggeld aan dat "doorgeefsysteem" blijft plakken.
Sinterklaasstaat
De complexiteit van onze staatsstructuur op de diverse niveaus draagt ertoe bij dat geld door ramen en deuren wordt gesmeten en dat uiteindelijk geen enkele politicus nog een overzicht heeft op de uitgaven.
Bijvoorbeeld: subsidies voor milieu worden op Vlaams, provinciaal en gemeentelijk niveau toegekend. Door middel van een goed geargumenteerd plan wordt zelfs stoepkrijt voor een project in het Gentse gesubsidieerd met 30.000 Euro. (Buurtbewoners in Gent geven planten een naam met stoepkrijt | VRT NWS: nieuws).
Of, erger nog, in Brugge krijgen leefloners hun 'Netflix en Spotify' abonnement betaald (OCMW Brugge betaalde 100.000 euro aan Netflix- en Spotify-abonnementen: "Onbegrijpelijk" | VRT NWS: nieuws).
Leefloners die een sociale woning krijgen, ontvangen daarnaast een IKEA-cheque voor de aankoop van meubels ter waarde van 1.500 Euro.
En zo kunnen we nog tig voorbeelden aanhalen waar ons belastinggeld naartoe vloeit.
Failliet huidig staatsmodel
We komen tot de vaststelling dat de huidige staatsstructuur door de jaren heen een duur model is geworden waarin een kat haar jongen niet meer terugvindt.
De hogere niveaus leggen massaal veel wetten en regels op, die de vrijheid van de individuen meer en meer inperken, de lokale niveaus krijgen te weinig geld om de noodzakelijke voorzieningen voor de burgers te betalen.
De lokale politici denken dat ze moeten zetelen in de parlementen om meer subsidies binnen te rijven voor allerhande onnodige doelen en verenigingen, die de subsidies soms misbruiken om rechtszaken aanhangig te maken tegen… de overheid.
De remedie
De enige remedie is het model om te keren. Een goed voorbeeld hiervan is het Zwitsers model. Pas op, dat is ook niet zaligmakend, maar hier is de logica wel juist.
De democratie begint op het laagste niveau; de steden en gemeenten (kantons). De burgers hebben meer inspraak en kunnen zelfs hun wil uitspreken in referenda.
De belastingen worden lokaal geïnd en in eerste instantie gebruikt voor de noodzakelijke kosten, investeringen e.a. van de gemeente/stad (kanton).
De federale materies zijn beperkt tot de meest essentiële taken, die nodig zijn voor het hele land, denken we aan de veiligheidstaken (leger, politie, brandweer,...).
Solidariteit werkt langs beide kanten; mensen worden geholpen om weer zelfstandig te kunnen leven. Niet om languit op een IKEA-zetel te blijven liggen en je leven door te brengen met naar Netflix te kijken of naar Spotify te luisteren. Werklozen worden geholpen een toffe job te vinden.
Zieken worden goed verzorgd en opgevolgd, ouderen worden ondersteund…
Uiteindelijk zullen alle inkomsten de kosten kunnen dekken en gaat het lagere belastinggeld niet naar onnodige doelen.
Het zou een utopie zijn om te denken dat dit model er morgen al zal zijn; hiervoor moeten nog vele stappen worden gezet. Maar uiteindelijk ligt de keuze bij jou, als burger van dit land. Enkel door jouw steun en medewerking kan dit model ingang vinden in deze maatschappij.